Het Oude Hof: een oplossing voor het parkeerprobleem

Het Oude Hof: een oplossing voor het parkeerprobleem

Na de renovatie van de buitenplaats het Oude Hof en de restauratie van het hoofdgebouw in 2012 is de gemeente een overleg gestart tussen de gebruikers van het park en de gebouwen om enkele resterende problemen eindelijk aan te pakken. Het ging om het beheer van de buitenplaats , het tegengaan van de verloedering, het gebruik van de gebouwen en wat doen we met de auto´s. Vooral die laatste twee, echte problemen.

Op 16 maart 2017 heeft wethouder Peter van Huissteden de gemeenteraad geïnformeerd over wat er bereikt is. De meest betrokken partijen hebben na jaren zoeken een oplossing gevonden voor het parkeren. Blooming en de Kennemer Ruiters sloten recent een overeenkomst over de verplaatsing van de paardenbak naar het Westelijke Eiland. Op de plaats van de huidige paardenbak zal een parkeerterrein komen voor maximaal 85 auto´s. Dit aantal wordt het uitgangspunt voor de maat van de functies die in de verschillende gebouwen worden toegestaan. Misschien betekent dit dat er geen tweede filmzaal kan komen in de Zwarte Schuur, of dat het door Blooming gewenste restaurant “het Hof” het aantal tafeltjes moet beperken . De toegang tot het Oude Hof kan worden verlegd naar de Kijklaan/Sparrelaan, vanaf het Rondeel (de kruising met de Eeuwigelaan). De Roodeweg wordt dan wandelpad. Het Rondeel wordt opgeknapt en hopelijk (dat is niet zeker) omgebouwd tot een rotonde. Dan is ook een rondgaand fietspad mogelijk dat aansluit op het weliswaar controversele, maar door de gemeente gewenste extra fietspad aan de zuidzijde van de Eeuwigelaan. Tot de rotonde is er vanuit het dorp dan één tweerichtingen fietspad aan de noordzijde en na de rotonde éénrichtings fietspaden aan beide zijden van de Eeuwigelaan. De nieuwe paardenbak zal worden bereikt over een nieuw aan te leggen brug. De gemeente denkt die te maken ergens tussen de Boerderij en de Zwarte Schuur. Een betere plaats is volgens ons aan de westzijde van het eiland, een plaats die goed aansluit op het daar aanwezige ruiterpad. Wij vinden dat de brug een ophaalbrug moet worden (veiliger en beter voor het beheer). De vroegere dienstwoning van de Volkshogeschool op dit Westelijke Eiland zal onder meer worden verbouwd tot kantine, toiletten e.d. voor de Ruiters.

Door deze ontwikkeling zal de gemeente een nieuw erfpachtcontract met Blooming maken. De daarin te noemen canon moet de gemeente in staat stellen het Oude-Hof-bos daadwerkelijk te kunnen onderhouden. Daarna zal de gemeente een begin maken met een nieuw bestemmingsplan voor het Oude Hof.

Na jaren praten is er licht aan het einde van de tunnel. De hoofdas van het classisistische ontwerp van Antonie Studler van Surck zal door deze oplossingen in oude glorie (maar aangepast aan nu) worden teruggebracht, waarbij de kruising van Kijklaan en Eeuwigelaan nog een punt van zorg is: hoe wordt dat ingevuld?

juli 11, 2016

Naar een bruisend Slotkwartier?

Alweer drie jaar geleden wisten enkele onderzoekers de gemeente Bergen te interesseren om de potentie boven water te krijgen van het Slotkwartier in Egmond aan den Hoef, de verzameling gebouwen rond de ruïnes van het kasteel van de graven van Egmond. In een Quick Scan hebben zij de hergebruiksmogelijkheden van dit oude machtscentrum in kaart gebracht (januari 2014). De gemeente heeft vervolgens een werkgroep aan het werk gezet bestaande uit vier in de gebouwen actieve organisaties[1] met het doel het opstellen van een publieksgericht plan “waar heden en verleden elkaar ontmoeten”. Hun plan van ontwikkeling hebben zij gepubliceerd in januari 2016.

Wat is het Slotkwartier?

Slotweg 42 t/m 46

Het Slotkwartier bestaat uit een aantal gebouwen aan weerszijden van de Slotweg:

De Kapberg*

De Kapel uit 1433

De ruïnes van het kasteel van Egmond*

Een atelierwoning*

Het Oude Raadhuis*

De School*

De woongedeelten van de Hoeve Overslot

Hoeve Overslot*

De gemeente is eigenaar van de gebouwen met *.

Het ontwikkelingsplan

Het ontwikkelingsplan is vooral een bestendiging en uitwerking van wat de vier stichtingen de afgelopen jaren in het Slotkwartier hebben opgezet en bereikt. De werkgroep is dan ook dicht bij huis gebleven. Bestaand gebruik is beschreven en planmatig ingevuld en heeft een vastere plek gekregen in de gebouwen (Hoeve Overslot, de School en het Oude Raadhuis), naast continuëring van wat gebruikelijk is in de Kapel en de Kapberg.

De opstellers werken met hun plan de wens van de gemeente uit de historische waarde van het Slotkwartier beter te benutten. Ze willen laten zien dat deze plek eens één van de machtscentra van dit land was, daar komt dus veel historie bij kijken, met de cultuur van toen, maar ook van nu, met tentoonstellingen, concerten, theater en film.

Voorgesteld gebruik

Het plan mikt op activiteiten door en voor de bewoners van de Egmonden op grond van het aanbod van de vier stichtingen. Vanuit dat begin zoekt men naar een veel groter publiek en een aanzienlijk intensiever gebruik.

De mate waarin het aanbod activiteiten vormgegeven zal worden is echter nog onderwerp van gesprek. Er is de wens een Cultuurhuis in het Oude Raadhuis en de School te maken, waar de historische informatie wordt bewaard en getoond, lezingen, excursies en manifestaties worden georganiseerd, al of niet op het terrein van de kasteelruïne. De Hoeve Overslot zal beter geschikt moeten worden gemaakt voor multifunctioneel gebruik. Gedacht wordt aan film, theater en kleine tentoonstellingen. De Kapel leent zich natuurlijk voor de oorspronkelijke functie (kerkdiensten), maar is ook voor bruiloften en intieme muziekuitvoeringen een uitgelezen plaats. De Kapberg tenslotte toont al jaren de bijzonderheden van de moderne kunsten in al z´n vormen en zal daarmee doorgaan. Het is de bedoeling dat het nieuwe gebruik de instandhouding van de betreffende gebouwen garandeert.

Probleem?

Opvallend is dat tussen de Hoeve Overslot en de School een verwaarloosd monument staat (onder meer de vroegere woongedeelten van de Hoeve) dat diep het binnenterrein in steekt en dat niet in het plan is meegenomen (want particulier eigendom). De gebruikers van dit gebouw benaderen hun voordeuren door achterom de Hoeve Overslot het binnenterrein op te gaan. Er is ruimtelijk sprake van een samenhangend geheel, maar in het ontwikkelingsplan blijven het functioneel gescheiden delen. Wij zijn van mening dat het particuliere eigendom bij het plan betrokken zou moeten worden. Eerst dan ontstaat eenheid tussen het beoogde Cultuurhuis, het organisatorische middelpunt, Hoeve Overslot en de Kapberg, de Kapel en de Slotruïne. Een verder voordeel van de inschakeling van dit langgerekte gebouw is de mogelijkheid van een horecabestemming[2].

Naar een bruisend Slotkwartier

Maar niet alleen om dat perspectief mogelijk te maken, ook voor de andere functies is het noodzakelijk na te denken over het te verwachten parkeerprobleem. Dat op te lossen kan niet binnen het plangebied, maar zou gezocht kunnen worden op het nabij gelegen bedrijventerrein.

Binnenkort staat het Ontwikkelingsplan op de agenda van het College van B&W. De hiervoor genoemde knelpunten zullen dan hopelijk aan de orde komen. Wil de benutting van het unieke culturele erfgoed op dit kwartier van Egmond aan den Hoef tot z´n recht komen, zal de gemeente een aanzienlijk directere betrokkenheid moeten tonen. Er moeten wat knopen worden doorgehakt. Middelen moeten beschikbaar komen om een planuitwerking te maken op gebouwniveau op basis van een op te stellen programma van eisen. Professionele hulp is daarbij zeker gewenst.

De Kapel met een deel van de oude begraafplaats

[1] Stichting Kapberg, Stichting Gebruik Slotkapel/Stichting Restauratie Slotkapel, Stichting Hafre Productions, Stichting Historisch Egmond.

[2] In het Ontwikkelingsplan wordt het voorbeeld genoemd van een bierbrouwerij/bierproeverij als mogelijke horecabestemming. Terecht stellen sommigen dat een dergelijke invulling niet alleen hier geen historische voorganger heeft, ook lijkt ons deze specifieke vorm van commercie afbreuk te doen aan het voorgestelde culturele gebruik.

mei 24, 2016

Kapel te koop!

De Uuthofkapel van de Zusters Ursulinen aan de Nesdijk staat al weer een tijdje te koop. De Kapel – gebouwd in 1963 door de Bergense architect Cor Noort jr – was onlosmakelijk verbonden aan de Uuthof, het huis van gepensionneerde Ursulinen. De laatsten zijn vertrokken, het huis is gesloopt, de Kapel verlaten, de gronden verkocht om er flats op te bouwen met vrij uitzicht over de Bergermeer.

Het beeld aan de Nesdijk van een groene, wat verstopte nederzetting gaat de komende jaren grondig veranderen, de bouw van de flats is begonnen. Van een park met nachtegalen naar een levendig woongebied. De Kapel met restant tuin ligt wat terug van de Nesdijk en oogt verborgen, maar is te koop. Het gebouw ziet er onaf uit: de zijkant is het laatste stuk van de Uuthof. Het bijzondere van de Kapel zijn de glas-in-beton-ramen van Jaap Min. Grote vrolijk gekleurde ramen die het interieur een bijzondere sfeer geven. Bij de laatste wijzigingen van het bestemmingsplan is bepaald dat de bestemming van de Kapel ook wonen mag zijn, waarbij tevens is vastgelegd dat de ramen monumentwaardig zijn, ze moeten namelijk worden behouden. De Zusters hebben de vraagprijs op die nieuwe bestemming gesteld. De technische staat van het gebouw, maar ook van de ramen, is matig tot slecht. Alleen al om de schil van het gebouw up to date te krijgen is veel geld nodig.

Volgens de makelaar is het mogelijk in de kapel 3 appartementen te bouwen, maar na de succesvolle tentoonstelling die de nazaten van Jaap Min in 2014 in de Kapel organiseerden met veel werk van Jaap en zelfs van een deel van zijn atelier, gaat onze voorkeur zonder meer uit naar het behoud van de kapelruimte en ombouw tot galerie. De vraagprijs van 1,5 miljoen euro staat dat echter in de weg. Op de 2700 m2 grond waar de Kapel op staat zou bij galerie-gebruik van de Kapel natuurlijk heel goed separaat een commercieel gunstiger functie bijgebouwd kunnen worden. Maar ook in dat geval lijkt ons de vraagprijs te hoog. Dat is spijtig, daar de Kapel wel tot het weinige Rooms Katholieke erfgoed van ons dorp behoort. Van de grote Katholieke nederzetting aan de Loudelsweg is bijna niks meer over. Door de Kapel om te bouwen tot galerie gebaseerd op de nalatenschap van Jaap Min, een vooraanstaande Katholieke kunstenaar uit de tweede helft van de twintigste eeuw, kan de herinnering levend gehouden worden aan die vroegere wereld en tegelijk een opening worden gemaakt naar onze tijd.

Beeld Regio Archief Alkmaar

januari 13, 2016

Restaureren of renoveren: een groot verschil

Elke week publiceert de gemeente het katern Mededelingen in het Bergens Nieuwsblad. Op 13 januari 2016 belicht de gemeente onder meer het thema “Restaureren of renoveren: een groot verschil”.

Vermenging van begrippen
Deze begrippen illustreren een onderscheid tussen een monument en een gewoon gebouw ter zake van onderhoud, herstel en aanpassing. Door het gebruik en de tijd slijten gebouwen, alle gebouwen. De slijtage van monumenten ga je tegen door te restaureren, gewone gebouwen daarentegen renoveer je. Het onderscheid tussen deze begrippen is fiscaal-technisch: bij restauratie kan je een subsidie krijgen en belastingvermindering, bij renovatie krijg je niks.

Bij restauratie gebruik je in principe authentieke materialen en traditionele constructies om het gebouw of een deel ervan in oude staat terug te brengen, bij renovatie telt alleen het uiteindelijke resultaat, hoe je dat bereikt doet er veel minder toe. Omdat meestal ook een modernisering plaats vindt, is in feite sprake van een vermenging van deze begrippen. Dat is verwarrend, het vereist specialistische kennis om als het nodig is de ontwarring te organiseren.

Aandacht voor wat we hebben
De wijze waarop de gemeente het verschil belicht, is symptomatisch voor de visie die de gemeente Bergen heeft op ons erfgoed.
We hebben aandacht voor wat we hebben: in onze gemeente wel 246 beschermde monumenten (en niet 260 die de gemeente noemt), en daarnaast alleen voor de kern Bergen een lijst met 314 karakteristieke panden, die misschien interessant zijn, maar zeker niet beschermd. Het kost veel moeite deze lijst aan te pakken. Beleidsprioriteiten liggen elders. Af en toe lezen we in de Mededelingen iets aanverwants, zoals bijvoorbeeld dat er een belangrijk verschil bestaat tussen restauratie en renovatie. Ook aan monumenten besteedt de gemeente aandacht!

Er is echter meer.
Gebouwen worden monument omdat een overheid aan de hand van de wet oordeelt dat ze dat zijn. Zulke gebouwen zijn gaan behoren tot het stads- of dorpsgezicht, zijn zelf voorbeelden van schaarse goederen met een cultuurhistorische betekenis. Je zou dus verwachten dat gezien de bouwwoede van de afgelopen eeuw er steeds meer gebouwen de status monument krijgen. Dat gebeurt ook, maar niet of bijna niet in de gemeente Bergen. Onderbouwde verzoeken om gebouwen die status te geven worden door het College van B&W afgewezen omdat naar later blijkt de eigenaren “tegen” waren. Het grondgebied van de gemeente is in die tijd veel dichter bebouwd, er zijn andere dorpsgezichten aan te wijzen net als gebouwen die een zekere bescherming verdienen. Maar dat gebeurt dus niet, wel een stukje over het verschil tussen restauratie en renovatie.