deel kaart van Blaeu uit 1662

deel ontwerp Oude Hof 1652 (boven de 3 eilanden, iets onder het midden de Eeuwigelaan en het Rondeel)

 

1. Het Oude Hof

De grondslag van dit monument is de klassistische tuin- en parkaanleg uit 1643, met lanen en vijvers, gelegen iets ten westen van de dorpskern met de Ruïnekerk.

De parkaanleg kent twee hoofdassen: de noord-zuidas van de duinen tot het middeneiland en de oost-westas, de verbindingsweg (de Eeuwigelaan) van de dorpskern naar Bergen aan Zee en de Egmonden. Op de kruising van deze twee assen bevindt zich het Rondeel (op de ontwerptekening uit 1652 genoemd Pleijn). Het Rondeel is ruimtelijk geaccentueerd met aarden wallen in de vorm van een rozet in vier losse delen. Delen daarvan zijn nog steeds aanwezig.

ontwerp 1652 Rondeel                  Rondeel met restanten van de wallen

2. Renovatieplan voor het Oude Hof (1)

Eind december 2017 heeft de gemeenteraad een besluit genomen tot wijziging van het bestemmingsplan. Dit is de bevestiging van gewenste en noodzakelijke gebruiks­aanpassingen.

Was het Oude Hof oorspronkelijk de woonplaats van de Heer van Bergen, in 1952 verkochten de erven van Jacob van Reenen “dit oud oord van stilte onder trotse bomen” aan het “Bergen´s gemenebest” (uit gedicht van A. Roland Holst). Nadien is dit “oord” in gebruik geweest bij de Volkshogeschool, tegenwoordig “blooming”, die het hedendaagse publiek moet bedienen. Dit laatste nu is de reden van de bestemmingsverandering: horeca en parkeervoor­zieningen ontbreken namelijk. Het renovatieplan hoopt te voorzien in deze tekortkomingen.

3. Renovatieplan voor het Oude Hof (2)

Het plan gaat uit van de verplaatsing van de hoofdtoegang naar het middeneiland over de Kijklaan (de hoofd-noord zuid-as. De huidige toegang over de Roodeweg vervalt en wordt een voetpad. De illegale parkeerplaats op het laatste stukje van de Kijklaan voor de brug naar het middeneiland vervalt ook, maar er komt een nieuwe parkeervoorziening ter plaatse van de huidige (vlak bij gelegen) paardenbak van de Kennemer Ruiters, die zal worden verplaatst naar het westelijke eiland. Voor alle functies (CineBergen, kantoren, café-restaurant, bezoekers, etc.) zouden ruim tachtig parkeerplaatsen nodig zijn. Dat is meer dan 2x zo veel als het aantal auto´s dat in 2006 voor de brug kon worden gestald (dat is de peildatum voor Natura 2000). Gezien de stikstofproblematiek is het daarom zeer onwaarschijnlijk dat in dit plan meer dan 40 parkeerplaatsen kunnen worden gerealiseerd. Het plan zal dus nog wel enige tijd in de kast blijven.

De gemeenteraad heeft in december 2017 een besluit genomen voor de aanleg van een tweede fietspad aan de zuidzijde van de Eeuwigelaan (waar nu een wandelpad is). Dit is een omstreden besluit, maar het leidt wel tot enig nadenken bij de kruising met het Rondeel. Want dat wordt nu ineens actueel.

Was het Rondeel eigenlijk een vergeten plek, onopvallend en deel van het bos geworden (het verkeer van en naar zee over de Eeuwigelaan bepaalt de sfeer), omdat daar (als het Oude Hof-plan door zou gaan) een verkeersprobleem zal ontstaan (afslaand en/of invoegend verkeer), dwingt – vinden wij – de historische basis tot een pas op de plaats. Zeker nu gewerkt wordt aan dat tweede fietspad. Wat is de beste oplossing voor het maken van dit kruispunt?

4. Onze suggestie voor een oplossing

De randen van het Rondeel bestaan uit de restanten van aarden wallen (oorspronkelijk tot een hoogte van ca. 1,80 m). Samen hebben zij de vorm gehad van een rozet, zoals goed te zien is op de ontwerptekening uit 1652. Ze zijn nu begroeid met opslag en bomen, dat geldt ook voor het Rondeel zelf.

De ruimte binnen het restant wallen is groot genoeg om de verkeerskruising uit te voeren in de vorm van een rotonde. De vraag is hoe om te gaan met de begroeiing en met de wallen. Moet alle begroeiing weg of slechts een deel? Ligt het voor de hand het rozet in oude glorie terug te brengen? Wat zijn de overwegingen die mogelijke keuzen kunnen rechtvaardigen?

Ons voorstel reageert op ontwerpen die binnen de gemeente rondgaan. Die negeren het monumentale Rondeel. Wij gaan ervan uit. De afslag van de rotonde naar de Kijklaan is uiteraard nu niet toegevoegd. Het gaat ons om een goede oplossinmg van de huidige verkeerstromen met het nieuwe fietspad door middel van een rotonde in het Rondeel.

blauw is fietsverkeer, geel is autoverkeer

Omdat het fietsverkeer verandert (niet alleen in ons dorp overigens) wil de gemeente waar mogelijk de breedte van de fietspaden aanpassen. De fietsstraat die op het eerste stuk van de Hoflaan is ingericht wordt daarom doorgetrokken van Kranenburgh naar de kruising met de Komlaan. Vlak daarvoor buigen de fietsers af naar de bestaande oversteek over de Komlaan zodat de auto´s plek hebben om te kunnen invoegen op de doorgaande weg en de fietsers hun weg kunnen vervolgen over de brug over de Holle Vijver. Dit fietsgedeelte is al 4 m breed. Het bestaande tweerichtingen fietspad wordt tot het Rondeel verbreed tot diezelfde 4 m. Dit is het enige stuk van het bestaande fietspad waar zo´n verbreding mogelijk is. Vlak voor de rotonde is de afslag naar het Scholierenpaadje naar de Rondelaan. Direct na de rotonde begint het tweede eenrichtingsfietspad aan de zuidkant van de Eeuwigelaan. Het bestaande fietspad verandert hier in een eenrichtingsfietspad, richting Franschman.

Ons voorstel loopt vooruit op het toekomstige gebruik van de buitenplaats het Oude Hof. Het hoopt gebruik te maken van het voornemen van de gemeente een tweede fietspad aan te leggen naar en van zee.